Αντίγνωμος

Δεν αρκεί η βούληση...

Τάσος Παππάς

«Δεν αρκεί η διακυβέρνηση της χώρας για να μπορέσεις να ελέγξεις όλους τους αρμούς της εξουσίας. Το κράτος δεν είναι ένα εργαλείο που...
μπορούμε να το βάλουμε να δουλέψει όπως θέλουμε επειδή είμαστε κυβέρνηση». Αυτό είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος Πάνος Σκουρλέτης σε συνέντευξή του στην «Εποχή».

Όντως έτσι είναι. Μια κυβέρνηση χρειάζεται πολλά παραπάνω από μια πλειοψηφία στη Βουλή προκειμένου να εφαρμόσει το σχέδιό της.

Αν μάλιστα έρχεται με πρόθεση ρήξης τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα, αν υπολογίσουμε ότι τις νέες πολιτικές που έχουν στόχο την ανατροπή καλείται να προωθήσει ένας κρατικός μηχανισμός που έχει δομηθεί από άλλα κόμματα με διαφορετική αντίληψη για τη διακυβέρνηση.

Μια τέτοιου τύπου κυβέρνηση πρέπει να αναμετρηθεί με εδραιωμένα συμφέροντα, ισχυρούς καταναγκασμούς, εκτεταμένες εστίες αδράνειας και διαφθοράς, παγιωμένες συνήθειες και βολικά κεκτημένα.

Το «παλιό» σ’ όλες τις εκδοχές του δεν θα παραδώσει τα όπλα επειδή ένα εκλογικό αποτέλεσμα αυτό επιτάσσει.

Θα αντισταθεί, θα βάλει εμπόδια, θα συκοφαντήσει, θα διχάσει, θα κινδυνολογήσει, θα προσπαθήσει να χειραγωγήσει και να αποπροσανατολίσει, θα εκμαυλίσει, θα δελεάσει, θα επιχειρήσει να ρηγματώσει τη συνοχή του αντιπάλου. Θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο προκειμένου να κρατήσει τις θέσεις του στο σύστημα εξουσίας.

Η βούληση για συγκρούσεις είναι προϋπόθεση, δεν φτάνει όμως. Απαιτούνται σωστή ανάλυση της πραγματικότητας (συσχετισμοί, διαθεσιμότητα της κοινωνίας), πρόγραμμα με ιεραρχήσεις, πολιτικό προσωπικό ικανό να ανταποκριθεί στις ανάγκες της συγκυρίας και βεβαίως συμμαχίες με κοινωνικές δυνάμεις και τμήματα της δημόσιας διοίκησης που θέλουν να αλλάξουν την κατεύθυνση της χώρας. Αυτά σε κανονικές συνθήκες.

Ωστόσο, η Ελλάδα δεν είναι σήμερα μια κανονική χώρα. Βρίσκεται σε κατάσταση επιτροπείας. Δεν αποφασίζει η κυβέρνηση για την οικονομική πολιτική, αλλά οι δανειστές. Δεν καθορίζει η κυβέρνηση τις προτεραιότητες, αλλά οι εταίροι.

Δεν επιλέγει η κυβέρνηση τους στόχους, αλλά οι θεσμοί. Δεν μπορεί η κυβέρνηση να τοποθετήσει ανθρώπους της εμπιστοσύνης της σε θέσεις-κλειδιά, ενώ είναι υποχρεωμένη να συνεργάζεται με στελέχη που δίνουν αναφορά στους δανειστές γιατί απ’ αυτούς έχουν διοριστεί.

Ακόμη και για θέματα που δεν έχουν εμφανή δημοσιονομική διάσταση (εκλογικός νόμος, αναθεώρηση του Συντάγματος) οι εταίροι θέλουν να έχουν άποψη, εκτιμώντας ότι τα πάντα μπορεί να επηρεάσουν την οικονομία, την ανταγωνιστικότητα, τις αγορές (ο τριαδικός Θεός του νεοφιλελευθερισμού).

Ο Αλιέντε μετά τη νίκη του στις εκλογές στη Χιλή είχε πει: «Τώρα πήραμε την κυβέρνηση, αργότερα θα πάρουμε και την εξουσία». Οι Αμερικανοί και ο Πινοτσέτ είχαν άλλη γνώμη και το... αργότερα ήταν μια στυγνή δικτατορία.

Ευτυχώς, στην Ελλάδα τέτοιο κίνδυνο δεν διατρέχουμε. Ωστόσο, κυβέρνηση που προχωράει ψάχνοντας και αυτοσχεδιάζοντας δεν θα έχει μακρύ βίο. Εκτός αν πηγαίνει από συμβιβασμό σε συμβιβασμό. Τότε όμως θα είναι μία από τα ίδια...